Niet alles wat goud is blinkt...

Soms zijn er onderwerpen die dramatisch zijn om in beeld te brengen. Een daarvan is goudwinning. Deze grondstoffendelving is niet alleen in Suriname een bedreiging maar ook in andere landen van de Amazone zoals Colombia en Peru. In de afgelopen tijd heb ik veel gelezen over goudwinning; over het waarom, en ook over de gevolgen voor de natuur. Er zijn al diverse artikelen verschenen:
http://www.wnf.nl/nl/actueel/nieuws/bericht/?bericht=6637

Via een contact van m’n collega konden we terecht bij een “informele” (lees: illegale) goudmijn. De kapitein van het kamp wilde ons wel te woord staan. We mochten zelfs het proces in beeld brengen.
Van tevoren had ik van alles in m’n hoofd gehaald: cowboys, schietpartijen, een beetje wild westen. Nou, dat hebben we gelukkig niet meegemaakt. Maar moet je je voorstellen: we hadden afgesproken op een bepaald punt en daarna reden we het oerwoud in; veel gravel roads, over boomstammen, ruig, maar wel stoer! Uiteindelijk komen we in een kampement aan. Wat je dan ziet…. Het is net een dor kratergebied: kaal drassig gebied met waterplassen, en allerlei apparaten die nodig zijn om goud te winnen. Een groep lokale mensen die er werkt, verblijft in zelfgemaakte tenten. Grappig: deze arbeiders zijn niet eens zo groot, maar wel beresterk, want het is zwaar werk onder deze temperatuur van ruim 35 graden.
Het kampement ligt buiten het beschermde natuurgebied Brownsberg, maar toch houd je je hart vast. De goudwinning laat niet alleen een bar landschap na, maar door het gebruik van kwik is het effecten ervan op de natuur echt dramatisch. Het vreemde van kwik is ook, dat je het in Suriname mag gebruiken, maar niet verhandelen. Rara hoe kan dat? Het is nog erger, want de dampen die vrijkomen zijn zeer schadelijk voor de mens. Moet je je indenken: wij komen even een paar uur filmen, maar deze mensen werken dag en nacht in die dampen. Dus over een aantal jaren hebben ze een kwikvergiftiging. De kapitein van het kamp vertelt over z’n leven. Hij 43 jaar, werkt al diverse jaren in een kamp en heeft 5 kinderen. Zelf heeft hij geen opleiding, maar wil ervoor zorgen dat z’n kinderen wel die opleiding krijgen. Daar sta je dan als natuurbeschermer; ik realiseer me aan de ene kant zijn verhaal, en zie aan de andere kant ook de dode vissen. Het moet toch anders kunnen..?
Het Minamata verdrag moet leiden tot een stop op het gebruik van kwik. De eerste stap is de ondertekening van het verdrag, maar de tweede stap gaat over naleving en handhaving van dit verbod... WWF Guianas stimuleert alternatieve inkomstenbronnen en een verandering van werkwijze zonder kwik. Nu houd ik zelf niet zo van goud, en dat is er zeker niet beter op geworden na het zien van zo’n kampement: bomen weggekapt, een troosteloos landschap en alle negatieve gevolgen voor de natuur.
Gelukkig zijn er in Colombia al stappen gemaakt naar “groen goud”, Oro Verde. Er zijn nog wel diverse obstakels te overwinnen op het gebied van regelgeving. En het programma kan niet zo maar gekopieerd worden naar een andere land want overal zijn de goudzoekers zijn weer anders georganiseerd.
In Suriname staat het ook in de krant http://www.dwtonline.com/de-ware-tijd/2013/10/16/milieubeleid-op-drift
Het is een heftige en intensieve dag geweest maar ik ben uiteindelijk wel opgelucht dat we deze bedreiging voor de natuur hebben kunnen filmen. Aan de andere kant realiseer ik me dat er nog wel werk te verzetten is…